مقایسه عایق کاری رطوبتی سنتی با تعدادی از انواع عایق کاری رطوبتی نوین

نویسندگان :

غلامرضا محسنی پور
مربی و عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری
دانشگاه خلیج فارس
Mohseni@pgu.ac.ir
نگین فرزانه دانشجوی رشته مهندسی معماری دانشگاه خلیج فارس
Negin farzaneh n/@gmail.com

چکیده

یکی از مهم ترین مشکلاتی که در اکثر ساختمان ها دیده می شود، وجود نم و رطوبت و کنترل نزولات جوی است. که این معضل از طریق کف در ارتباط با بستر زمین یا بام نهائی در معرض نزولات جوی حادث می شود از این رو باید عایق کاری رطوبتی ساختمان به نحوی مناسب انجام گردد. منظور از عایق کاری رطوبتی، پوشاندن سطح دیوار، بام، کف و …) توسط یک یا چند لایه از مواد عایقی است تا از نفوذ آب و رطوبت به درون آن جلوگیری شود. البته روشهای مختلفی برای عایق کردن ساختمان وجود دارد که متداول ترین آنها در ایران ، عایق بندی توسط قیروگونی ایزوگام و … است. در تکنولوژی ساخت ابنیه امروزین، عایق کاری های رطوبتی بسیار متنوعی مورد استفاده قرار می گیرد، که دوام و پایانی بیشتری داشته و با معماری پایدار، سازگارتر است ، همچنین آلودگی های زیست محیطی کمتری دارد. این عایق ها در راستای پیشرفت تکنولوژی بسیار متنوع می باشند و معایب عایق های های سنتی را ندارند و به نام عایق های رطوبتی نوین معروفند . هدف این تحقیق، اصلاح شیوه ها متداول در استفاده از عایق های سنتی رایج و همچنین معرفی و کاربرد تعدادی از عایق های نوینی است که میتوانند در آينده جایگزین مناسبی برای عایق های سنتی با پایه های قیری باشند.

١-مقدمه

با پیشرفت تکنولوژی عایق های پیش ساخته با نام تجاری ایزوگام مورد استفاده قرار گرفته است .

 به تازگی مهندسان در تحقیقات خود به این نتیجه رسیده اند که می توان با رزین های اکریلاتی و استایرنی که محلول در آب هستند، عایق رطوبتی جدیدی را تولید کرد. مواد مورد نیاز در این عایق، گونی و قیر است. کاربرد قير و یا آسفالت دشوار و مستلزم صرف وقت زیاد است. حتی امولسیون های ساخته شده از قیر نیز تغییر اندکی را در دشواری این کاربرد ایجاد نموده اند. باید قیر و گونی را تا میزان ۱۵۰ تا ۲۰۰ درجه سانتیگراد حرارت داد. ریختن و تسطیح ترکیبی با این درجه حرارت بسیار دشوار است. یکی از راه های صرفه جوی در این زمینه، ترویج فرهنگ صحیح عایق کاری با استفاده از پیشرفت مصالح و تکنولوژی روز است. هر ساله مبالغ هنگفتی صرف تعمیر خرابی ناشی از نشتی آب در ساختمان ها و صدمات ناشی از خوردگی در صنعت می شود. معایب و سختی استفاده از روشهای سنتی، مهندسین را بر آن داشت که در جستجوی راهها و مواد تازه ای برای عایق کاری رطوبتی ساختمان باشند. حال سوال این است که چه راهکاری برای جلوگیری از نم زدگی ابنیه می توان ارائه داد که معایب کمتری داشته باشد؟ روشهای نوین عایق کاری رطوبتی ساختمان کدامند؟ در این مقاله در یک بخش،ابتدا به بررسی مزایا و معایب روشهای سنتی عایق کاری رطوبتی به طور مختصر پرداخته شده و سپس از تعدادی روش نوین نام برده شده است.

تقسیم بندی عایق های رطوبتی رایج از نظر جنس مواد تشکیل دهنده شامل عایق های پایه معدنی، عایق های پایه شیمیایی، عایق های پایه گیاهی و عایق های مرکب می باشند که مهمترین محصولات تجاری آن در ادامه می آید.

۲-متن اصلی

الف:روشهای سنتی عایق کاری

ابتدا به روشهای سنتی عایق کاری رطوبتی به طور مختصر اشاره می شود. که شامل

۲-الف_1:عایق کاری با قیروگونی

این نوع از عایق ها یک روش کاملا” سنتی بوده و به صورت متداول هم مورد مصرف قرار می گیرند. دلیل کاربرد بسیار زیاد این روش وجود مواد اولیه گونی و قیر) آن است که به صورت فراوان در هر شهر و مکانی بافت می شود و به همین خاطر برای عایق کاری بیشتر از این روش استفاده می کنند. گونی قابل استفاده در روش قیر و گونی به صورت گونی درجه یک، درجه دو و درجه سه و همچنین در سایز های مختلف قابل عرضه در بازار هستند. بر طبق استاندارد اعلام شده، بهترین گونی جهت عایق کاری ساختمان باید دارای ۳۸۰ گرم وزن در هر متر مربع بوده و همچنین ریز بافت، نو،سالم، بدون چروک و فاقد آلودگی باشد. قیر مورد نیاز برای عایق کاری هم ماده سیاهی از هیدرو کربن های آلی با ترکیبات پیچیده است که از تقطیر نفت خام تهیه شده اند.

اجرای عایق کاری : عایق کاری ساختمان به صورت معمول برای بام های تخت و حتی قوسی شکل انجام می شود. عایق کردن برای ایوان ها هم ضروری بوده و می توان کف هایی که در تماس یا زمین خیس و نمناک هستند، مانند سرویس بهداشتی و آشپزخانه ها را هم عایق نمود. دیوارهای زیر زمین، دیوارهای نمناک و حتی شالوده بنا را نیز باید عایق بندی نمود، بدنه و کف استخر ها و به صورت کلی هر نمایی که در معرض آب قرار دارند را باید عایق کاری مناسبی انجام داد تا رطوبت ایجاد شده آنها را از بین نبرد .

 

مطالعه ی این مقاله ها نیز پیشنهاد می گردد : عایق رطوبتی چیست ؟ انواع عایق کاری رطوبتی

 

زمان مناسب برای قیر و گونی کردن : باید توجه داشت که عایق کاری را نباید در زمان بارش باران و بر روی سطح های مرطوب انجام داد، اجرای عایق کاری جامد تا زمانی که گرم و روان است، امکان پذیر می باشد، بایستی توجه نمود که روی قسمت های عایق کاری شده نباید راه رفت و در صورت لزوم با کفش بدون میخ بر روی سطوح عایق شده حرکت کرد. در زمان عایق کاری دمای قیری که استفاده می شود، نباید بیشتر از ۱۷۷ + درجه سانتی گراد باشد. برای محکم کردن لایه های عایق نیازی به استفاده از میخ نبوده و تنها لازم است که لایه ها از هر طرف در حدود ۱۰ سانتی متر هم پوشانی داشته و به قیر کاملا چسبیده شوند. لایه رویی را باید در سمتی قرار داد که مطابق شیب بندی بوده و آب از روی آن به لایه زیرین سرازیر شود. نکته مهم در رابطه با لایه بندی بیش از یک لایه این است که لایه های متوالی عایق را باید به صورت عمود بر روی هم قرار داده و سپس سطوح عایق شده را با یک لایه محافظ پوشانده و در صورتی که زیر سازی مناسبی برای عایق کاری وجود

ضروری خواهد بود. عمل نصب و اجرای عایق ها، مطابق با جزئیات اجرائی عایق کاری رطوبتی ندارد، انجام زیر سازی هر فضا، الزامی است .

مزایا و معایب قير ها: قیر ها در برابر آب و به طور کلی رطوبت غیر قابل نفوذ هستند و در مقابل نفوذ اسیدها، بازها و همچنین نمک ها از خود مقاومت نشان داده و چسبندگی بسیار بالایی دارند. البته از لحاظ اقتصادی هم نسبت به سایر عایق های رطوبتی به صرفه هستند، اما با این وجود معایبی دارد که باعث می شود کمتر از آنها استفاده شود. در واقع قیر ها در دمای بسیار زیاد تبدیل به زغال قابل اشتعال می شوند و در مقابل فشار و حلال ها تغییر شکل می دهند که باعث می شود خواص

آنها از بین برود و کارایی خوبی نداشته باشند. در این روش عایق کاری، علاوه بر آلودگی محیط زیست، رسیدن به دمای مورد نظر جهت ذوب قیر با امکانات عمده کارگاه های ساختمانی که به شکل استفاده از مشعل وحرارت دادن مستقیم به بشکه قیر متداول است، مشکل فنی ایجاد می کند چون که دما و شعله مربوطه قابل کنترل نمی باشد و خیلی از مواقع باعث سوختن قیر می گردد. از طرف دیگر عمده هزینه مصرفی صرف اجرت مجری و نصاب می گردد در صورتی که در سایر عایق های رطوبتی، یا توجه به پیش ساخته بودن و صنعتی بودن قسمتی از مصالح عایق بندی ،عمده هزینه ها صرف تهیه مواد و مصالح می گردد لذا عایق بندی از سرعت ، دقت و کیفیت مطلوب تری برخوردار است.

ضمنا” در صورتی که از قیر و گونی برای عایق کاری استفاده می شود، باید توجه داشت که این روش عایق کاری علاوه بر اینکه باعث آلودگی محیط زیست می شود، به مرور زمان دچار پوسیدگی شده و در صورتی که پشت های احتمالی در ساختمان وجود داشته باشد، دچار پاره گی می شوند، طولانی ترین عمر عایق کاری قیر و گونی کمتر از ۱۰ سال بوده و در صورت ترمیم، نه تنها هزینه قابل توجهی دارد، بلکه مشکلات اجرایی انجام این کار نیز بسیار زیاد خواهد بود.

ارائه طرح جدید

بنابر آنچه گذشت ، شیوه بهینه سازی عایق رطوبتی قیری، استفاده از پوشش قیر و گونی تسلیح شده است ، که تسلیح آن عموما توسط پشم شیشه و پلی استر انجام می شود و در مواردی نیز توسط الیاف نخی و یا پرز قالی صورت می گیرد. این پوشش نسبت به پوشش های قبلی دارای دوام بیشتر و سبکتر می باشد و نصب آن نیز راحت تر می باشد.

اما این عایق نیز ، دارای معایبی به صورت زیر می باشد

الف – تنش کششی ناشی از خمش متوسطی را تحمل می کند

ب- پشم شیشه محصولی است که عمدتا از خارج وارد می شود.

ج- اگر پوشش قیر روی پشم شیشه به هر علت از بین برود، در فصل بارندگی پشم شیشه، مقداری آب جذب کرده و باعث طبله بین دو لایه قیر می شود.

جهت برطرف کردن این معایب می توان به جای پشم شیشه از نایلون استفاده کرد.

1- در این صورت تنش کششی ناشی از خمشی که عایق می تواند تحمل کند بسیار بیشتر می شود.

۲- محصولی است که ارزان تر از پشم شیشه است در نتیجه قیمت عایق اقتصادی تر می شود.

۳- در صورت از بین رفتن لایه قیر رویی نایلون آب جذبی نمی کند.

البته استفاده از نایلون نیز مشکلاتی دارد که یکی از آنها نحوه تهیه این عایق می باشد که با قیر داغ نمی توان این عایق را تهیه کرد بلکه باید اجازه داد تا قیر کمی سرد شود و سپس لایه قیر به ضخامت ۲ میلیمتر روی سینی ریخته شود و سپس لایه ای روی آن پهن شود و بعد از آن دوباره لایه ای قير به ضخامت ۲ میلیمتر روی آن ریخته شود و با غلطک روی آن را صاف کرد که این کار برای تولید انبوه با صرفه نیست زیرا تولید آن به زمان و مصرف انرژی زیادی نیاز دارد.

٣-الف_۲:عایق کاری توسط ایزوگام

روش دیگری که برای عایق سازی ساختمان از آن استفاده می شود، عایق کاری توسط ایزوگام است، در واقع ایزوگام یک پدیده صنعتی می باشد که با تکیه بر علم، تکنولوژی و همچنین تجربه ایجاد شده و از آن برای ایمن سازی ساختمان ها در برابر رطوبت ناشی از برف و باران استفاده می کنند، عایق های پیش ساخته ای که به شکل رول و همچنین شیت بوده و با طول، عرض و ضخامت های متفاوتی عرضه و با پوشش های فویل آلومینیومی و ساده تولید می شوند، را عایق های رطوبتی مخصوص ساختمان ها می نامند .

مزایای استفاده از عایق های پیش ساخته: یکی از مزایای ایزوگام، سبک بودن آن است که وزن هر متر مربع از آنها در حدود ۴ کیلو گرم می باشد. عایق های پیش ساخته می توانند گرمای ۱۳۰درجه و سرمای ۴۰ تا تحمل کنند و این مسئله باعث می شود که به هیچ عنوان دچار پوسیدگی و شکنندگی نشوند. این نوع از عایق کاری کاملا انعطاف پذیر بوده و چون یک لایه پلی استر دارند، در مقابل فشار های احتمالی و همچنین انبساط و انقباض ساختمان دارای مقاومت بالایی هستند. لازم به ذکر است که ایزوگام نسبت به قیر و گونی مزایای بیشتری دارد. بدلیل اینکه در واقع نقش مجری در تهیه و آماده سازی مواد اولیه به حداقل رسیده و صرفا” به نصاب تبدیل می گردد. ضمنا” توصیه می گردد که بکار گیری مجریان ذی صلاح، در محل اتصال و همپوشانی رول های ایزوگام به جای استفاده از شعله، از چسب های مخصوص مربوطه استفاده گردد. در این روش حدود ۸۰ درصد از هزینه صرف تهیه مواد اولیه می گردد.

معایب عایق های پیش ساخته ایزوگام یکی از مهم ترین عیب هایی که عایق های پیش ساخته ایزوگام دارند. این است که اگر نگهداری مطلوبی از آنها نشود، ۶ ماه بعد از زمان تولید فاسد می شوند. از این رو توصیه می شود آنها را به صورت عمودی و در دمای ۵ تا ۳۵ درجه نگهداری کرد و چون این نوع عایق ها در برابر اشعه ماوراء بنفش تجزیه می شوند، شرایط نگهداری از آنها سخت تر می شود .

بیشترین طول عمر ایزوگام در حدود ۱۵ سال می باشد و چون مواد اولیه آنها وارداتی است، قیمت آنها هم گران تر خواهد بود. نکته مهم این است که اگر بخشی از ایزوگام بالا زده شود(طبله کند)، یعنی زمان ترمیم آن فرا رسیده است و باید آنها را ترمیم کرده تا کارایی آنها از بین نرود.

ب: عایق های رطوبتی نوین

آب بند و ضد آب کردن مواد و مصالح ساختمانی از مشکلاتی است که بشر از ۱۰۰ سال پیش با آن مواجه بوده است. دلیل اصلی این به شکل و اینکه انسان نتوان بسته به طور تمام و کمال به این هدف نایل شود، ضعف در شناخت مواد و مصالح در مقیاس های ریز مانند مقیاس نانو است .

از دیر باز معلوم شده بود که مواد به دلیل تخلخل ذاتی و ترک های ریزی که در ساختار خود دارند، مستعد جذب و نفوذ آب هستند. غیر قابل نفوذ کردن مواد در برابر نشت آب، تدبیری است که مانع از نفوذ آب و آثار تبعی منفی آن بر کیفیت و دوام مصالح می شود. مهم ترین هدف از ضد آب کردن مواد، حفظ زیبای ظاهری مصالح است، نفوذ آب در مواد و مصالح ساختمانی، به منزله بیرون پریدگی بافت ظاهری، آبله رو شدن سطح مواد، نمو قارچ ها، کیک ها و انگل ها و شوره زدگی سطح نمای مصالح ونهایتا” کاهش عمر بنا ست. به همین دلیل، در پنجاه سال گذشته، روش ها و رویکرد های گوناگونی با هدف ضد آب کردن مواد و ممانعت از نفوذ آب به آنها کشف و توسعه داده شده است. از موثرترین این روش ها می توان به روش های مبتنی بر استفاده از ساختار پلیمری اشاره کرد.

2- ب – 1 نسل جدید عایق های رطوبتی و حرارتی لیمیکس

این نوع عایق کاری در فونداسیون و پی ساختمان سرویس بهداشتی ، آشپزخانه ، لوله های آب و فاضلاب ، استخرهای دیوارهای باران گیر ، درز گیری و آب بندی شکافها و ترکها، عایق کاری پشت بام های چوبی ، فلزی ، سفالی ، بتنی ، گچی آردواز ، آسفالتی ، کاه گلی (سنتی)، چسپاندن و آب بندی کاشی و سرامیک کف و دیوار، سرویسهای بهداشتی ، استخر ، آشپزخانه و نمای ساختمان کف کولر های آبی، پوشش نمای اصلی و جانبی ساختمان ، پوشش دیوارهای پیش ساخته ، ضد زنگ جهت سازه های فلزی استفاده می شود.

این نوع عایق کاری دارای مزایایی شامل قیمت مناسب و وزن سبک، سهولت و سرعت بالای اجرا و زمان خشک شدن

سریع، دوام بسیار زیاد ( عمر طولانی)، سازگاری با محیط زیست ، غیر سمی و غیر آتش زا بودن، پوسته شدن و ترک نخوردن بدلیل که کشسانی بالا، قابل اجرا بوسیله قلم مو، غلطک ، کاردک و اسپری ، قابل اجرا بر روی سطوح عمودی و افقی و شیب دار با پوشش یکنواخت ، یکپارچه و بدون درز با قابلیت اجرا در تمام زوایا و قابلیت ایجاد لایه با ضخامتهای مختلف، عدم نیاز به تخریب و بر داشتن لایه های موجود قدیمی، قابل ترمیم و لکه گیری فوری و آسان در هر زمان، مقاوم در برابر اسیدها، بازها و روغنهای صنعتی، جایگزین بسیار مناسب برای روشهای سنتی(قیر و گوئی، ایزوگام،آسفالت)، محدوده مقاومت دمای زیاد از ۲۰- تا ۷۰+)،دافع نور و حرارت خورشید بدلیل رنگ سفید آن، تنوع در رنگ و قابل اجرا به صورت طرح دار مانند کنیتکس)، عدم نیاز به تخصص جهت اجرا می باشد.

2 -ب -2-:ایزو پلاست

ایزوپلاست به عنوان نسل جدیدی از عایق های رطوبتی ، مقاوم و یکپارچه بر پایه آبی بوده که با خواص برتر جایگزین مناسب برای عایق های سنتی نظیر ایزوگام و قیرگونی جهت ایزولاسیون پشت بام ، سطوح بتنی، آردواز ، ایرانیت ، سطوح گچی،

سیمانی ، سطوح پلاستوفوم ، یونولیتی و کلیه فضاهایی که نیاز به آب بندی دارد ، می توان به کار برد (که مزایای عدیده ای نسبت به آنها دارا می باشد . این ماده ترکیبی از نانو ساختارهای ضد آب ، مقاوم به سایش ، ضد اشعه ماورا بنفش ، ضد حریق و با مقاومت دمایی بالا می باشد. علاوه بر این انعطاف پذیری بالای این ماده پس از خشک شدن قابلیت اجرای آسانی را فراهم ساخته است. لازم به ذکر است که می توان این محصول را در رنگ های متنوع ارایه نمود.

روش اجرا : ابتدا سطح از هر گونه گرد و غبار و آلودگی پاک شود. یک واحد ایزو پلاست را با اسپری کردن روی سطح کاملا آغشته شود تا تمام درز و ترک های سطحی پر شود ( صرفا جهت سطوح بتنی و سیمانی). سپس با استفاده از توری مخصوص ایزوپلاست را به طور یکنواخت روی سطح اعمال گردد.

موارد کاربرد آن در پشت بام ، دیوار جانبی ، دیوار حایل ، ایزولاسیون سرویس های بهداشتی ، حمام و آشپزخانه،ایزولاسیون آب نما ، حوضچه و استخر می باشد.

2-ب_3 :عایقهای رولی

فناوری های نوین در زمینه عایق های رولی نوعی پلیمر به نام اتیلن مونومر داین پلیمر (که به طور مخفف EPDM نامیده میشود) میباشد . این ماده شاید تنها الاستومری است که بدلیل طیف گسترده ای از ویژگی های عملکردی، امروز برای پوشش بام استفاده می شود. این ماده در برابر عناصر ناشی از قرار گرفتن در معرض فضای باز از قبيل نور خورشیدی ، قرار گرفتن در معرض UV ، آب، رطوبت و دمای بسیار بالا مقاوم است. این پوشش بام، نصب آسان و سریعی دارد و به عنوان یک عایق و پوشش مناسب برای بام ساختمان ها ، پیشنهاد می شود. همچنین میتوان از آن برای آب بندی سایر نقاط ساختمان

استفاده کرد و طول عمر و دوام بالاتری نسبت به تکنیکهای سنتی مانند قیر و گونی یا ایزوگام دارد و به دلیل آنکه به صورت چند لایه تولید میشود فاقد درز بوده و آب بندی مطمئن تری را فراهم می سازد .

علاوه بر عایقهای پرکاربردی مانند EPDM میتوان به عایقهای رولی با مواد و کاربردهای خاص اشاره نمود، طیف وسیعی از عایقهای رطوبتی برای کاربرد در موارد خاص اصلاح شده اند. پایه مواد به کار رفته در این عایقها از جنس های معمول مانند APP-Elastoplastometric و همچنین SBS-Elastometric تا پلیمرهای نوین مانند پلی آلفا الفين ها APAO می باشد. این عایقها را میتوان در وزنها، ضخامتها، طول ها و مقاومتهای متفاوت تولید و عرضه نمود. همچنین گستره وسیعی از رنگها را شامل میشوند تا طراح بتواند از آنها به راحتی برای محیط پیرامون استفاده کند. برای کاربردهای خاص، عایقهای رطوبتی ضد آتش، عایقهای رطوبتی برای بامهایی که به عنوان باغ استفاده می شوند، پلهای راه سازی و پلهای راه آهن، تونلها، استخرهای آب، کانالها، فونداسیون ساختمان، عایقهای همزمان رطوبت و حرارت و غیره از فرمولاسیون و مواد خاص استفاده میشود. در شکل های یک و دو این نوع عایقها نشان داده شده است.

2-ب _ 4:عایقهای شیمیایی به صورت مایع ویسکوز:

با توجه به پیشرفت علوم در صنایع شیمیایی از یک سو و گسترش و در دسترس بودن مواد اولیه از سوی دیگر، عایقهای رطوبتی مایع در سالیان اخیر گسترش قابل توجهی پیدا کرده اند. مزیت عمده این مواد قیمت مناسب، حمل و نقل و نصب آسان، کیفیت و دوام بالای عایق بندی، زیبایی و وزن کم است. البته این در شرایطی است که از هر کدام از محصولات فوق در

کاربرد مناسب مربوط به آن استفاده شود . از عایقهای مایع موجود میتوان به محصولاتی همچون ایزوفلکس، عایق پلی اوریا پاششی، امولسیون پلاستیکول که با بتن ترکیب میشود، آب بندهای چند رنگ که دارای رنگهای متنوع برای حفظ نمای سازه هاست، رنگهای نانو عایق و آب بندهای جدیدی همچون Zydex PolaRoof TopSeal ، Aquafin اشاره نمود . برخی از آنها به صورت پاششی و برخی به صورت غلتکی یا قلم مو اجرا میشوند. همچنین گاهی از توریهای خاص جهت افزایش استحکام سطح عایق کاری کمک می گیرند . در شکل سه نحوه اجرای یک عایق به صورت مایع ویسکوز بر روی بام نشان داده شده است.

2-ب _5:عایق سفید بام

مایع غلیظ امولسیونی بر پایه رزین های اکریلیک می باشد. این محصول عمدتا جهت عایق کاری رطوبتی برای پشت بام های سیمانی، آسفالت، ورق های گالوانیزه، نمای ساختمان و دیوارهای رو به باران، دیوارها، کف سرویس های بهداشتی، آشپز خانه. پی ساختمان، اطراف ناودان های کانال های آب، استخرها و باغچه ها, کانکس ها، سقف سوله ها، پاسیوها، مرغداری ها، دامداری ها و … مورد استفاده قرار می گیرد.

موارد کاربرد عایق سفید شامل، رطوبتی پشت بام و عایق کاری پی ساختمان ، پوشش روی ایزوگام جهت افزایش طول عمر ایزوگام تا سه برابر و عدم نرم شدن ایزوگام در اثر گرما و جلوگیری از هدر رفتن انرژی ساختمان، ایزولاسیون رطوبتی سرویسهای بهداشتی، حمام، استخر، سونا، جکوزی، پشت بام، آشپزخانه و گنبد مساجد، ایزولاسیون حرارتی سردخانه ها، سقف سردخانه ها، سوله ها و مرغداری ها، کانال های کولر و کانکس ها عایق کاری دیوارها، سقف و جلوگیری از تبادل حرارت در مناطق گرمسیری به داخل ساختمان می باشد .

مهم ترین علل و مزایای استفاده از عایق سفید یا بام سفید را به شرح زیر بیان نمود:

اجرای آسان

چسبندگی بسیار عالی نسبت به ایزوگام و قیر گونی به انواع سطوح قائم. افقی و شیب دار حفظ خاصیت کشسانی در دمای بسیار پایین (۳۰- درجه سانتیگراد) با دمای بسیار بالا (۱۲۰ درجه سانتیگراد) جلوگیری از ورود نور و گرمای آن به داخل سازه (تا ۸۰% از ورود تور و گرمای خورشید جلوگیری می نماید) و جلوگیری از هدر رفت گرمای داخل ساختمان مقاوم در برابر اشعهuv

• مقاوم در برابر ایجاد درز و ترک در شرایط جوی مختلف
• دوام بالای محصول
• عدم جذب گرد و غبار و حفظ سطحی تمیز
• مقاوم در برابر مواد شیمیایی و صنعتی و ذرات آلاینده موجود در هوا
• قابلیت راه رفتن در سرما و گرمای شدید
• تعمیر آسان در صورت آسیب دیدن

٢-چ: نسل جدید عایق ها رطوبتی بر پایه نانو مواد:

این مواد به دو دسته “فعال و غیر فعال “تقسیم بندی می شوند. نقود کننده های آب بندی “غیر فعال ” اغلب شامل روغن ها و دیگر انواع مواد آب گریز گند روان می شوند که حفره های مواد را پوشش داده و سبب پس زده شدن آب میشوند. بیشتر این مواد و تجزیه پذیر بوده و ممکن است ظرف کمتر از یک سال، ویژگی های خود را از دست بدهند، علاوه بر آن، این مواد به علت دارا بودن ساختار آلى، خود می توانند خوراک لازم برای رشد و پرورش قارچ ها و کیک ها را فراهم کنند .

نوع دیگر این نوع آب بندها که به نوع “فعال “موسوم هستند، با ماده ،واکنش شیمیایی انجام داده و نوعی آب گریزی در سطح مولکولی پدید می آورند و تا عمقی حدود ۳ تا ۵ میلی متر در ماده نفوذ می کنند. بنابراین این نوع سد کننده های رطوبت، می توانند ویژگی ضد آب بودن را برای مدت زمان طولانی تری میسر کنند. به علاوه، این ماده محافظ که به طریق شیمیایی به ساختار ماده و با نیرو هایی در سطح ابعاد مولکولی چسبیده است ، محافظت موثرتري در برابر فرسایش، تابش پرتوهای فرا بنفش و سایش از ماده بعمل می آورد .

۲-ج- ا زایکو سیل سد رطوبتی محصول نانو و دوست محيط زيست

نسل جدید مواد سد رطوبت که بر پایه اصول فناوری نانو ابداع شده اند، در بر دارنده سه ویژگی مطلوب مورد نیاز هستند. این مواد سد کننده رطوبت که زایکو سیل” نام گرفته اند، در وهله نخست، آب گریزی مورد نیاز را در سطح مولکولی (حتی برای مواد غیر آلی فراهم می کنند. این محصول جدید بر پایه شیمی سیلیکون آلی شکل گرفته و از این رو می تواند به سطوح غیر آلی تیز چسبیده و عمر مفیدی بین ۲۰ تا ۳۰ سال داشته باشد. دوم اینکه، بر طبیعت و محیط زیست اثر مخرب ندارد چرا که حلال آن، آب بوده ( پایه آبی) و به ازای هر متر مربع استفاده از این گونه موادبازدهی بیش از ۸۰ درصد نسبت به نمونه های مشابه قدیمی تر (درز بندی های پایه حلالی) حاصل می شود سوم اینکه زایکو سیل ها شامل نانو ذراتی به ابعاد ۴ تا نانومتر هستند که در آب حل شده و به شکلی عمیق (۳تا۵ میلی متر) در حفره ها و خلل و فرج مصالح نفوذ می کنند. در حقیقت، زایکو سیل به بخشی از ماده مورد استفاده در ساختمان تبدیل شده و از آن تفکیک ناپذیر می شود در واقع بخشی از ماده می شود که برای آن ویژگی دفع آبی آب گریزی قوی فراهم می کند، طبق آزمایشات معتبر انجام شده، مهمترین خصوصیات جالب توجه این سد کننده جدید رطوبت عبارتست از :

• عمر مفید این محصول بین ۲۰ تا ۳۰ سال است
• این مواد به نسبت 1 به ۱۰ از مواد آلی به آب لوله کشی استفاده می شود. لذا دوست طبیعت است
• غير آتش زا ست
• اعمال آن بسیار ساده و آسان است و بوسیله افانه و قلم مو با غلطک بر روی سطوح مورد نظر اعمال میگردد.

نتیجه گیری

تصمیم گیری در خصوص انتخاب نوع عایق را میتوان مبتنی بر مسائل مهمی همچون دیدگاه فنی، اقتصادی، شرایط آب و هوایی، منظر عمومی و اجتماعی، مسائل زیست محیطی و نوع ومحل کاربرد سیستم و قرار داد. در کشور ما در عمده ساختمان های عایق کاری رطوبتی به سیستمهای سنتی همچون ایزوگام و قیر و گونی محدود شده است. در بخش صنعتی ساخت و ساز نیز اگرچه در سالهای اخیر برخی شرکتها در زمینه عایقهای ژاکتی نوین فعالیتهایی را انجام داده اند اما به طور عمده بر اثر عدم توجه کافی کارفرمایان به خصوص در بخش دولتی همچنان اهمیت و ضرورت عایق کاری مناسب مغفول مانده است. از طرف دیگر به دلیل عدم استقبال که گاهی نیز به دلیل عدم آگاهی از محصولات و فناوریهای نوین است، صنعت تولید عایقهای نوین در کشور شکوفا نشده است. اگرچه برخی از عایقهای رطوبتی نوین از نوع مایع ویسکوز به طور محدود در کشور تولید می شوند اما به دلیل عدم وجود آگاهی در مصرف کننده نسبت به کاربردها و ویژگیهای آن و در برخی موارد کیفیت پایین تولیدات، سازندگان و تعمیر کاران همچنان از محصولات سنتی استفاده میکنند . این در حالی است که در سالهای اخیر قیمت قیر، پوششهای محافظ همچون آلومینیوم و سایر مواد اولیه مورد نیاز ایزوگام به شدت افزایش یافته و همین امر کارخانجات تولید ایزوگام را پا به مشکلات فراوانی روبرو ساخته است. با توجه به ضرورت استفاده از سیستمهای عایق کاری مناسب در بخش رطوبتی، وجود محصولات متعدد که با استفاده از فناوریهای نوین تهیه شده اند و در این مقاله به تعدادی از آنها اشاره شده است و عقب ماندگی نسبی کشور در تولید و استفاده از این محصولات ، راهکارهای زیر پیشنهاد میگردد :

• ارائه دیتایل های فنی و جزئیات اصلاحی مناسب با کاربرد عایق های رطوبتی نوین
• حمایت از تحقیقات و پژوهشهای لازم جهت بومی سازی فناوریهای نوین در زمینه عایقهای حرارتی رطوبتی و ترکیب
• آگاهی بخشی به جامعه استفاده کنندگان از محصولات نهایی جهت توجه به اهمیت موضوع و انتخاب کالای مناسب بدور از هرگونه تبلیغات صرفا” تجاری حمایت از تولید کنندگان محصولات با فناوریهای نوین و ایجاد مشوق های دولتی برای آنان
• تغيير در نگرش طراحان، ناظران و مجریان در استفاده از عایق های نوین بخصوص در پروژه های دولتی
• آموزش و تعلیم نیروهای مجرب و اصلاح شیوه های اجرای سنتی متداول

منابع

أسمر ضاخانی، فأمر، معرفي فناور بهای نوین در عایق کاری حرارتی و رطوبتی و کاربرد آن در کشور کنگره ساختمانی تبریز ۱۳۹۳۰

رضوی، باقلو، پوشش های پیش ساخته بام، انتشارات مرکز تحقیقات ساختمان، ۱۳۷۴ علی سرکانی، مهدی یوسفی ، تکنولوژیهای جدید در عایق رطوبتی ساختمان ، یازدهمین کنفرانس دانشجویی مهندسی عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد، ۱۳۸۳.

ناصر رضاخانی، مهدی شکوری ، لیلی آریان فر، ” گزارش نهایی پروژه بررسی کالاهای جانشین و فناوریهای وابسته عایقهای رطوبتی ” ، شرکت شهرکهای صنعتی استان مرکزی، زمستان ۱۳۹۱

5 – ویسه ، سهراب، عایق های رطوبتی بام، انتشارات مرکز تحقیقات ساختمان چاپ اول، ۱۳۷۴

6- محمود گلابچی، کتایون تقی زاده، احسان سروش نیا نانو فناوری در معماری و مهندسی ساختمان، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۹۰

منبع مقاله : پایگاه مرکز اطلاعات علمی جها دانشگاهی